İTKİB Ekspres: Dünyadan Haberler 2021 Ekim

Vietnam'daki pandemi kaynaklı kapanmalar ve fabrikalarda üretimin durması nedeniyle başta Nike olmak üzere birçok ayakkabı ve hazırgiyim ile spor giyim markalarının ciddi sıkıntı içinde olduğu belirtilmektedir.

Örneğin Nike markasının tedarik zincirinin temelden sarsıldığı ve spor giyim ile ayakkabı tedariğinde şimdiden 10 hafta geriye düştüğü belirtilmektedir. Üretim ve tedarikteki gecikmelerin müşteri memnuniyetini düşürdüğü kaydedilmektedir.

Zaten Nike ve diğer markaların Uzakdoğu'dan ABD'ye nakliyelerinin pandemi öncesi 40 gün olan seviyeden pandemi ile birlikte 80 güne çıktığı ve maliyetlerin hızla arttığı belirtilirken, Uzakdoğu-Avrupa hattında da sürenin ve maliyetin çok arttığı kaydedilmektedir.

Vietnam'ın yanı sıra Endonezya'daki pandemi kaynaklı kapanmanın da Nike ve diğer küresel markaları olumsuz etkilediği ve bu durumun önümüzdeki dönemde de devam edeceği belirtilmektedir.

Vietnam'da kapanmaların bu hafta sona ereceği ve üretimin yeniden başlayacağı ancak tedarik zincirindeki sorunların daha aylarca devam etmesinin beklendiği belirtilmektedir.

Yüksek sezon yaklaşırken, Nike ve diğer markaların spor giyim ve Hazır Giyimde Vietnam yerine yeni ve daha güvenilir sürdürülebilir tedarikçi ülkeler aradıkları kaydedilmektedir.

Örneğin Chico's markasının Vietnam'daki üretimini ülke dışına çıkararak komşu ülkelere taşıdığı belirtilmektedir.

Ayakkabı tedariğinde ise Nike firmasının üretimini Vietnam'dan Çin ve Endonezya'ya kaydırdığı belirtilmektedir.

Uzayan tedarik süresi ve artan navlun maliyetleri nedeniyle Nike ve diğer markaların Uzakdoğu-ABD ve Uzakdoğu-Avrupa hattında daha fazla hava taşımacılığı tercih ettiği kaydedilmektedir.

Çin'de geçen haftalarda başlayan ve devam eden enerji sıkıntısı ve elektrik kesintileri nedeniyle diğer sektörlerin yanında tekstil fabrikalarında da üretimin yavaşlaması veya durması nedeniyle tekstil tedariğinde sıkıntılar yaşandığı belirtilmektedir.

Çin hükümeti ve yerel yönetimlerin ülke genelindeki enerji sıkıntısı nedeniyle özellikle bazı eyaletlerde elektrik kesintilerine gitmesinin tekstil üretiminde ciddi aksamalara yol açtığı kaydedilmektedir.

Bu nedenle küresel düzeyde de tekstil ve hammaddeleri ile aramal bazında Avrupa ülkeleri ile Çin dışındaki Asya ülkelerinin Çin'den mal tedariğinde sorun yaşadıkları için hazırgiyim üretimlerinde sorunlar başladığı belirtilmektedir.

Bu sorunların sonucu olarak Batılı ülkelerde kısa ve orta vadede hazırgiyim ürünleri tedariğinde sorunlar yaşanacağı ve tüketici talebinin karşılanamayabileceği uzmanlar tarafından dile getirilmektedir. Hazırgiyim üreticisi ülke ve markaların şimdiden alternatif hammadde ve aramal kaynağı aramaya başladığı kaydedilmektedir.

Tekstil ve hazırgiyim şirketlerinin enerji ve elektrik kesintisi sıkıntılarına ek olarak Çin hükümetinin devlet destekli şirketlerden mali sıkıntıda olan Evergrande hisseleri almalarını şart koştuğu belirtilmektedir.

Bangladeş, hazır giyim ihracatında Çin'den ardından gelen ikinciliğe şimdilik yükselmiş gözüküyor.

2020 yılında Vietnam'ın gerisinde kalan Bangladeş, 2021'in ilk yedi ayında Güney Asya Ülkeleri arasındaki liderliğini geri aldı.

Söz konusu dönemde Vietnam'ın hazır giyim ihracatı 16,9 milyar dolarken Bangladeş 18,8 milyar dolar hazır giyim ihracatı yaptı. COVID-19 salgınından dolayı 2019'un aynı dönemine kıyasla Bangladeş ve Vietnam sırasıyla yüzde 7,7 ve yüzde 7,3 düşük performans gösterdi.

Güneydoğu Asya'daki uzun süren karantinaların neden olduğu nakliyattaki aksamalar, delta varyantıyla devam edecek gibi görünmekte.

Günlük ortalama 12000 vaka görülen, 98 milyon nüfusunun yarısı karantinada olan Vietnam'da durum daha kritik.

Yatırım firması olan BTIG, Nike'ın son iki ayda neredeyse hiç üretim yapmayarak 80 milyon çift ayakkabıyı feda ettiğini, söylüyor.

İlerleyen zamanlarda, yarı kapasitesiyle dört aylık üretim daha 160 milyon çift ayakkabıya mal olabilir.

Chicos'tan Dicks'e, J.Jill'den Lululemon'a kadar birçok perakendeci Vietnam'daki üretim sıkıntılarıyla boğuşuyor.

Vietnam hükümeti, pazartesi günü, eylül ayı sonuna kadar kısıtlamaları hafifletmek amacıyla aşı programını hızlandırdığını açıkladı.

Hanoi gibi 5,7 milyon yetişkinin yaklaşık yüzde 80'inin en az bir doz aşılandığı şehirler olsa da ülke geneli aşılanma oranları oldukça düşük.

Nüfusunun yüzde 28'nin tek doz, yüzde 5,2'ninin 2 doz aşılandığı Vietnam'da, sağlık bakanlığı farklı aşıların uygulanabileceğini de belirtti.

Başbakan Pham Minh Chinh de Dünya Sağlık Örgütü tarafından yönetilen aşı dağıtım programı Covax aşı sevkiyatlarını "mümkün olan en hızlı şekilde ve en büyük hacimde" ulaştırmaya çağırdı.

Vietnam'da şimdiye kadar 750.000'den fazla pozitif vaka ve 18.000 ölüm kaydedildi.

Önemli üretim merkezi olan Ho Chi Minh , bu enfeksiyonların yarısını ve ölümlerin yüzde 80'ini oluşturarak salgının merkez üssü konumunda.

Bu yüzden ülkedeki hazır giyim ve ayakkabı fabrikalarının üçte biri faaliyetlerini askıya almak zorunda kaldı.

Bu hafta devlet medyası, Vietnam ekonomisinin salgından dolayı bu yıl yüzde 3,5 ile yüzde 4 arasında büyüme sağlayarak, hükümet hedefi olan yüzde 6,5'in çok altında kalacağını bildirdi. Ülke 2020 yılını yüzde 2,9 büyümeyle tamamlamıştı.

Bangladeş için tünelin sonundaki ışık gözüküyor. Salı günü Covid-19'dan 35 ölüm kaydederek son üç aydaki en düşük seviyesine ulaştı.

Ülkede bugüne kadar, 1,5 milyon enfeksiyon ve 27.000'den fazla ölüm gerçekleşti. Ayrıca okullar bir buçuk yılı aşkın bir süreden sonra yeniden açıldı.

Bangladeş'in 163 milyonluk nüfusunun yaklaşık yüzde 8,2'si şu anda tamamen, yüzde 16'dan fazlası da bir doz aşılanmış durumda.

Ülkenin aşılanmasında ciddi aksaklıklar olsa da devam ediyor.

Güney Asya'nın üretici ülkelerinden Kamboçya'da asgari ücret tartışmaları bitmiyor.

Son dönemde hazırgiyim sektörünün sıkıntılı bir dönemden geçtiği ülkede pandemi nedeniyle çalışanlar da ciddi sıkıntılar yaşarken, bir darbe de asgari ücret zammından geldi.

Kamboçya'da asgari ücrete yapılacak zamda sendikalar ve işçi temsilcileri asgari ücretin mevcut 192 dolar / ay olan seviyeden 214 dolar / ay seviyesine çıkmasını talep ederken, asgari ücrete sadece 2 dolar zam yapılarak 194 dolara yükseltildi.

Zam kararı sendikalar ve işçilerde şok yaratırken, işverenler tarafından memnuniyetle karşılandı.

Sözkonusu zam yılbaşından itibaren geçerli olacak.

Çin'de yakın zamana kadar yaygın olan ve “daigou” olarak bilinen bavul ticareti yani Çinlilerin yurtdışından lüks ürünleri belli bir komisyon karşılığında Çin'e getirmeleri ve bu malların yerleşik Çinlilere satılması uygulamasına pandeminin darbe vurduğu belirtilmektedir.

Pandemi ile birlikte azalan “daigou” ticaretinde özellikle pandemi öncesinde çok talep gören lüks kadın çantalarına olan talepte düşüş olduğu belirtilmektedir.

Çinli “daigou” alıcılarına yönelik yabancı perakende markalarının satışlarının pandemi ile birlikte sert düşüş yaşadığı kaydedilmektedir.

Örneğin Avustralyalı Aumake firmasının satışlarının 2020 Haziran – 2021 Haziran arasındaki 1 yıllık dönemde yüzde 79 düştüğü belirtilmektedir.

Yine küresel lüks markalar olan LVMH ve rakibi Kering markalarının Çin'e yönelik satışlarının da bu dönemde sert düştüğü kaydedilmektedir.

ABD'de tedarik zincirindeki kısıtlamaların yeni bir iflas dalgasına yol açıp açmayacağı sorgulanmaktadır.

Son aylardaki üretim krizleri ve normalleşme sürecinin yıl sonuna kadarki etkileri göz önüne alınarak, tatil sezonu satışları yakından izlenecek. Stoklar yılın en düşük seviyesindeyken, tedarik zincirlerinde sıkıntıların devam etmesi bekleniyor. Olası tehlikelere karşı, perakendeciler iflas mahkemelerinden uzak mutlu bir tatil dönemi geçirmeyi umut ediyor.

Ulusal Perakende Federasyonu (The National Retail Federation) yıllık satış tahminini yükseltmiş, fakat tatil dönemi için bir öngörü belirtmemişti. Ancak Bain, Deloitte ve Mastercard'ın dahil olduğu bazı kuruluşlar, yaklaşık yüzde 7'lik bir büyüme konusunda ortak görüşe varmış gibi görünmektedir.

Birçok perakendeci satışları artırmak için telafi edici taleplerden yararlanmış olsa da, promosyonlar ve fiyat indirimleri olmadan satın alma taleplerinin devamlılığı şu an için tartışma konusu.

Bank of America Securities'in (BofA) ekonomi ekibi geçen hafta yayınladığı bir araştırmada, tedarik sürelerinin uzamaya devam ederken, siparişlerin de birikmeye devam ettiğini yazmıştı. Ayrıca raporda, ISM imalat endeksi (diğer bir deyişle PMI (Satın Alma Yöneticileri Endeksi)) tarihinin endüşük perakende stok-satış (I/S) oranında olduğunu belirtti.

1980'den beri 1,53 ortalamada olan perakende I/S oranı, şimdilerde 1 dolaylarında seyretmekte. Tedariklerin talepleri karşılayamaması, hem perakende I/S hem de toptan I/S oranlarının 1,6 civarında olduğu Mayıs ayından itibaren perakende I/S oranının hızlı düşmesine neden oldu.

1,2 aralığındaki toptan I/S oranı nispeten daha iyi bir konumda. BofA'nın nakliyecilerin stok seviyelerine ilişkin özel araştırması, stok seviyelerinin yıldan yıla düşerek yüzde 25 bandına indiğini gösteriyor. Ağustos ayının 25.7'nin göstergesi, stokların ne derece az olduğunun örneği.

Stok ve satış arasındaki dengenin sağlanması için ya talebin düşmesi ya da şirketlerin stokları revize etmesinin bir yolunu bulması gerektiğini söyleyen, ABD'nin önde gelen ekonomisti Michele Meyer, ABD ve Küresel ekonomi ekiplerinin tedarik zinciri raporunda, tedarik zincirinde yaşanan sıkıntıların stokların yenilenmesini zorlaştırabileceğini ancak taleplerin güçlü kalmasını beklediklerini söylüyor. Ayrıca bu trendin mal fiyatlarındaki artışa neden olabileceği de belirtilenler arasında.

Rapordaki BEA verilerine dayanan bir grafikte, giyim ve aksesuarlar için perakende I/S oranının Ocak 1997'den Şubat 2020'ye kadarki ortalamasının 2,5 olmasına karşın, günümüzde 1,5 civarında olduğunu gösterilmekte. Mobilya sektörü için stokla satış arasındaki makas daha da açılmış durumda.

Meyer, Los Angeles Limanı ve Long Beach'teki sıkışıklığın 10 Eylül'de rekor seviyeye ulaştığını, toplamda 55 geminin beklediğini, söyledi. Tedarik zincirindeki bu sıkışıklık, stok sorununun bir diğer örneği.

Meyer; işletmelerin ve tedarikçilerin, rekor derecede uzun tedarik sürelerinin yanı sıra hammadde sıkıntıları ve birtakımlojistik sorunlarıyla mücadele etmeye devam ettiklerini de ifade etti.

Tedarik zincirindeki zorluklar perakende iflasları için ne anlama gelebilir? Dijital teknolojilerde kritik yatırımlar yapan Walmart ve Target gibi şirketler online sipariş sistemleri sayesinde, salgının söz konusu etkilerine karşı dirençleri daha yüksek. Ancak bu tarz şirketler çok değil.

Geçen ay yayınlanan bir BDO raporu, bu yılın ilk yarısında sadece dokuz perakendecinin iflas korumasına başvuruda bulunduğunu belirtmekte. 2020'de 43 şirket başvuruda bulunmasına kıyasla durum kötü gözükmüyor.

Daha fazla firma ateşe düştükçe dalga tersine dönebilir. 31 Ağustos'tan bu yana, üçü moda, biri evde olmak üzere dört şirket iflastan korunmaya yönelik (Chapter 11) dilekçe verdi. Marka yönetim firması Sequential Brands Group'un uzun zamandır beklenen iflası, diğer şirketleri de beraberinde getirdi. ABC Carpet & Home, Global brands group holding, Lorna jane bu şirketler arasında.

Başka kimler ateş altında olabilir? Örneğin S&P (Standard & Poor's) uluslarası kredi değerlendirme kuruluşunun yayınladığı, temerrüt riski altındaki perakendeciler listesinde yer alan, uzun ve büyük erkeklere yönelik üretim yapan Destination XL, Mart 2026 vade tarihinden önce kredisinin tamamını geri ödedi. Şirket bugün, yılın başına göre daha iyi bir konumda.

Dünyanın en değerli hazırgiyim markaları araştırmasında güncel verilere göre ABD'li Nike markası 34,8 milyar dolar ile en üst sırayı alırken, onu 17,6 milyar dolar ile Gucci, 16,5 milyar dolar ile Adidas, yine 16,5 milyar dolar ile Louis Vuitton takip etti.

Diğer değerli markalar 15 milyar dolar ile Cartier, 14,6 milyar dolar ile Zara, 13,9 milyar dolar ile H&M, 13,7 milyardolar ile Chanel, 12,9 milyar dolar ile Uniqlo ve 11,9 milyar dolar ile Hermes oldu.

Avrupa tekstil ve hazırgiyim sektörünün, sürdürülebilirlik politikalarının kural belirleyeni olacağı belirtilmektedir.

Geçtiğimiz günlerde, Avrupa Hazırgiyim ve Tekstil Konfederasyonu (Euratex), yıl sonuna kadar hayata geçireceği daha rekabetçi ve sürdürülebilir bir Avrupa tekstil ve hazırgiyim endüstrisi yaratma planını açıkladı. Açıklanan planın çerçevesi, AB'nin sanayi ve ticaret stratejileri,sürdürülebilir kimyasal ve ürün girişimleri, işçi- işveren haklarını koruyan birtakım düzenlemeler gibi politikalar göz önünde bulundurularak oluşturulacak.

Ocak ayında Avrupa Komisyonu tekstil ve hazırgiyim sektörünü; karbon nötr, döngüsel bir ekonomiyi hızlandırmak için "öncelikli sektör" olarak tanımlamıştı. Küreselleşen sektörde, yerel ve ulusal düzeylerde para parça girişimlerin atıklarla başa çıkılmasında yetersiz olduğu belirtildi. Bu yüzden Euratex, hali hazırda 160.000 şirketi (yüzde 99'u küçük veya orta ölçekli işletmeler) ve 1,5 milyon çalışanı olduğu belirtilen Avrupa tekstil ve hazırgiyim sektörünü birleştirerek daha sürdürülebilir bir eylem amaçlıyor.

Avrupa'yı sürdürülebilir tekstilin küresel lideri olarak konumlandırmak, sektörün verimliliğini artırmak ve bölgenin küresel pazar payını artırmak; organizasyonun 3 temel hedefi. Sadece Avrupa olmamakla birlikte küresel standartlara da uyumlu döngüsel ve sürdürülebilir ürünlerin açıkça belirlenmesi, sürdürülebilir şirketleri ödüllendirildiği gerçekçi bir iş modeli geliştirilmesi ve geri dönüşüm tesislerinin kapasitelerinin artırılması, tüketicilerin sürdürülebilirlik bilincinin artırılması; öncelikli önerilenlerden. Ayrıca, Avrupa Komisyonu'na daha fazla sorumluluk alma çağırısında bulunuluyor.

Sürdürülebilirlik kavramının hem tüketiciler hem de marka ve üreticiler tarafından tanınırlığını ve şeffaflığını artırmak planın ana unsurlarından.

"Dijital Dönüşüm Fonu" ile dijitalleşmeyi teşvik ederek operasyonel süreçlere daha fazla entegre edilmesi, yenilikçi oluşumları ve startup'ları desteklenmesi ve sürdürülebilir tekstilde araştırma geliştirme çalışmalarına ilişkin özel programlar da taahhüt edilmektedir.

Küresel pazar payını artırmak için Euratex, uygunsuz ürünlerin gümrükten geçişini önlemek için piyasa gözetimini artırmayı planlıyor. Bu yüzden standartların ve prosedürlerinin karşılıklı tanınması konusunda ABD de dahil olmak üzere birçok ülkeyle birlikte anlaşmaya çalışacak COVID-19 salgını sürecinde diğer birçok ülke gibi, Euratex de Pan Euro Akdeniz bölgesinde tedarik zincirini artırarak üretimin ülke içine taşınmasını planlıyor.

Sürecin çelişkiler engellenerek başarılı bir şekilde uygulanabilmesi, değerlendirilebilmesi için “tekstil ittifakı” kurulması da eylem planının unsurlarından.

Tekstil ve hazırgiyim sektörünün birçok karmaşık üretim süreçleri ve küresel değer zincirleri barındırdığını belirten Euratex, sektörün Avrupa ekonomisi için stratejik ürünler barındırdığını ve diğer sektörlerle bağlantılarının göz önünde bulundurulması gerektiğini de ifade ediyor.

Dünyanın en büyük 2 hazırgiyim perakende markası olan Inditex ve H&M markalarının son satış rakamlarının açıklandığı belirtilmektedir.

Açıklanan güncel verilere göre her iki marka da pandemi sonrası toparlanma sürecinde iken, Inditex'in satış rakamlarının ise rakibine göre daha iyi durumda olduğu belirtilmektedir.

Güncel rakamlara göre Mayıs-Temmuz 2021 döneminde Inditex'in satışlarının 7 milyar euro seviyesine yükseldiği kaydedilmektedir.

Bu rakamın 2020 yılının aynı dönemine göre yüzde 48 daha fazla olduğu, 2019 yılına göre ise yüzde 2 fazla olduğu belirtilmektedir.

Aynı dönemde markanın net karının 2020 yılına göre yüzde 307, 201 yılına göre ise yüzde 7 artış gösterdiği görülmektedir.

Inditex'in anavatanı İspanya'daki satışlarının yanı sıra Çin'deki satışlarının da son dönemde artışta olduğu belirtilmektedir. Inditex'in Çin pazarında doğru fiyat, doğru konumlandırma ve uygun moda önerileri ile pazarda yerini sağlamlaştırdığı kaydedilmektedir.

Diğer yandan, H&M'in Çin genelinde satışlarının ise Sincan pamuğu tartışmaları ve Çinli tüketicilerin markaya olan tepkileri nedeniyle düşüşte olduğu kaydedilmektedir.

H&M markasının Haziran-Ağustos dönemi 3 aylık satışlarının geçen yıla göre yüzde 14 arttığı ancak 2019'a göre yüzde 9 azaldığı belirtilmektedir.

2019'a göre yüzde 20 değer kaybeden şirketin, Aralık 2020- Şubat 2021 arasında yaklaşık 1.800 mağazası kepenk indirdiği belirtilmektedir.

H&M, üç aylık dönem için sınırlı çalışma saatleri ve kapasite kısıtlamaları nedeniyle 180 mağazasını geçici olarak kapattığını bildirdi. Bu çeyreğin sonuna kadar yaklaşık 100 mağazası kapalı kalacak.

Bershka, Resto, Pull&Bear, Massimo Dutti, Stradivarius, Oysho, Zara Home ve Uterqüe'nin de sahibi Inditex ise; devam eden dijital dönüşüm stratejisi ile alışverişte büyük bir devrim başlatacak. Şirket, önümüzdeki yıl boyunca, Uterqüe ve Massimo Dutti'yi birleştirerek, ürünleri sanal ortamda ve belirli Massimo Dutti mağazalarında satışa sunmayı planlıyor. Zara Home ve Zara'nın satış stratejilerinin bir yansıması. Zara Man adında, 30 Eylül'den itibaren çevrimiçi ve belirli mağazalarda yeni bir spor giyim serisi planlanırken, Zara Athleticz ile konfor ve işlevsellik temaları ön plana çıkmakta.

Inditex Open Platform uygulamasıyla, artırılmış gerçeklik (AR) vb. teknolojiler kullanarak müşterilerine çeşitli hizmetler sunacak.

Zara müşterilerine, stok kontrolü, sanal giyinme odaları, dijital ödemeler, iadeler gibi birçok seçenek sunuyor.

Şu anda İspanya, İngiltere, Fransa, ABD ve Meksika da dahil olmak üzere 15 pazarda projenin ilk aşamasını test ediyor.

Şirketin yönetim kurulu başkanı Pablo Isla, stratejik ve sürdürülebilir dönüşümlerden faydalanarak benzersiz bir iş modeli oluşturduklarını belirtti.